Những đồng tiền giả gần giống hoàn toàn với tiền thật khiến nhiều người dân nhầm tưởng. Làm sao để nhận biết tiền giả và phải xử lý như thế nào với tiền giả cho đúng pháp luật, ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh TP.HCM, đưa ra những lời khuyên rất cụ thể cho bạn đọc.
Kiểm tra chất liệu polymer in tiền
Hình minh họa
Đồng tiền thật được in trên chất liệu polymer, có độ đàn hồi và độ bền cao. Người dân có thể kiểm tra độ đàn hồi bằng cách nắm gọn tờ tiền trong lòng bàn tay, khi mở ra tờ tiền thật sẽ đàn hồi về trạng thái ban đầu. Bạn cũng có thể kéo, xé nhẹ ở mép tờ tiền, tiền thật thì rất khó rách hay bai giãn.
Tiền giả chủ yếu được in trên nylon nên không có độ đàn hồi đặc trưng và độ bền như polymer.
Soi tiền trước nguồn sáng
Yếu tố hình ẩn trên tờ tiền thật
Soi tiền trước nguồn sáng là cách phân biệt rõ nhất. Theo đó, dưới nguồn sáng có thể thấy các hình bóng chìm trên tiền giả thường không tinh xảo; các chữ, số trên dây bảo hiểm không rõ ràng, sắc nét; hình định vị không khớp khít…
Tờ tiền thật có hình bóng chìm nhìn thấy rõ từ cả hai mặt, thể hiện bằng nhiều đường nét tinh xảo và sáng trắng. Tiền mệnh giá từ 20.000 đồng đến 500.000 đồng là hình ảnh chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh; mệnh giá 10.000 đồng là hình ảnh chùa Một Cột.
Người dân nên thận trọng soi tiền trong giao dịch. Ảnh: HTD
Kiểm tra các yếu tố in nổi
Một cách kiểm tra trực quan nữa là vuốt nhẹ tờ tiền để kiểm tra độ nổi, nhám ráp của nét in ở chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh, quốc huy, mệnh giá bằng số và bằng chữ, dòng chữ “Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam”, “Ngân hàng Nhà nước Việt Nam”.
Yếu tố in nổi
Đối với tiền giả, khi làm động tác này thì chúng ta sẽ thấy có cảm giác trơn lì, không nhám ráp như ở tiền thật hoặc có cảm giác gợn tay do vết dập trên nền giấy, không phải do độ nổi của nét in.
Kiểm tra mực đổi màu, dây bảo an, hình ẩn nổi
Người dân có thể chao nghiêng tiền để kiểm tra mực đổi màu, hình ẩn nổi trên tiền. Mực đổi màu chỉ có ở ba mệnh giá 500.000 đồng, 200.000 đồng và 100.000 đồng, khi quan sát sẽ thấy mực chuyển từ màu vàng sang màu xanh lá cây hoặc ngược lại.
Dây bảo an
Bên cạnh đó, dải Iriodin (dây bảo an) chỉ có ở các mệnh giá 500.000 đồng, 200.000 đồng và 100.000 đồng, 20.000 đồng và 10.000 đồng, là dải màu vàng chạy dọc theo mặt sau tờ tiền; riêng mệnh giá 100.000 đồng đặt tại mặt trước. Dải Iriodin này sẽ lấp lánh ánh kim, trên dải có số mệnh giá hoặc hoa văn khi tờ tiền được chao nghiêng.
Tiền giả có thể có yếu tố đổi màu nhưng đổi không đúng màu như tiền thật; không có dải Iriodin hoặc có in giả mà không lấp lánh.
Các cửa sổ trong suốt
Cửa sổ lớn của tờ tiền có số mệnh giá dập nổi, cửa sổ nhỏ có yếu tố hình ẩn là chi tiết nền nhựa trong suốt, sắc sảo. Khi đưa cửa sổ tới gần sát mắt, nhìn xuyên qua cửa sổ tới nguồn sáng đỏ (bóng đèn sợi đốt, lửa…) sẽ thấy hình ẩn xung quanh nguồn sáng.
Cửa sổ trong suốt của các tờ tiền
Trong khi đó ởtiền giả, cụm số mệnh giá dập nổi trên cửa sổ lớn không tinh xảo như tiền thật, trong cửa sổ nhỏ không có hình ẩn.
Dùng kính lúp, đèn cực tím
Người dùng có thể dùng kính lúp để kiểm tra mảng chữ in siêu nhỏ được tạo bởi các dòng chữ “NHNNVN” hoặc “VN” hoặc số có mệnh giá lặp đi lặp lại, thường được in ở vùng mệnh giá tiền.
Bên cạnh đó, cụm số mệnh giá in bằng mực phát quang không màu chỉ được nhìn thấy khi soi dưới đèn cực tím. Số sêri phát quang dọc màu đỏ phát quang màu vàng cam và số sêri ngang màu đen phát quang màu xanh lơ.
Dùng tiền giả là phạm tội hình sự
Theo luật sư Huỳnh Công Thư, Đoàn Luật sư TP.HCM, Bộ luật Hình sự 2015 quy định hành vi làm, tàng trữ, vận chuyển, lưu hành tiền giả đều là phạm tội hình sự và có thể sẽ chịu một mức hình phạt nghiêm khắc.
Do đó, người dân khi gặp tiền giả phải đem nộp cho các cơ quan nhà nước có chức năng quản lý tiền tệ như kho bạc, các ngân hàng thương mại hoặc cơ quan công an gần nhất để xử lý theo quy định. Mọi hành vi cố ý tìm cách sử dụng tiền này để mua hàng hóa (lưu hành) đều là phạm pháp.
Về mức hình phạt, theo Điều 207 Bộ luật Hình sự, hành vi làm, tàng trữ, vận chuyển, lưu hành tiền giả có mức phạt cao nhất là bảy năm tù mà không cần xác định định lượng tối thiểu là bao nhiêu. Đối với hành vi lưu hành tiền giả từ 5 triệu đồng đến dưới 50 triệu đồng thì bị phạt 5-12 năm tù; lưu hành tiền giả có giá trị từ 50 triệu đồng trở lên sẽ bị phạt từ 10 năm đến 20 năm tù hoặc chung thân. Cạnh đó còn bị phạt tiền từ 10 triệu đến 100 triệu đồng hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.