Bộ Tổng tham mưu Ukraine đang lo lắng khi nhiều đơn vị chủ lực lớn và tinh nhuệ của Moscow đang “mất tích” bí ẩn. Các bãi mìn lớn giữa biên giới hai nước đang được công binh Nga bí mật dọn sạch.
Lực lượng cơ giới Nga bị Ukraine đánh thiệt hại nặng gần Ugledar tại mặt trận Donetsk (Ảnh minh họa: Telegram).
Các đơn vị chủ lực tinh nhuệ của Nga đang ở đâu?
Kể từ khi xung đột Nga – Ukraine nổ ra, một số đơn vị “át chủ bài” ở Quân khu phía Tây của Nga dường như đã “biến mất”. Các đơn vị đang tham chiến của Moscow gồm các Tập đoàn quân số 5, 8 và 58; Quân đoàn 1 địa phương quân, Sư đoàn dù 98, Lữ đoàn đổ bộ đường không số 11, Lữ đoàn bộ binh cơ giới 200 và một số đơn vị khác.
Trong khi đó, Sư đoàn xe tăng cận vệ số 1, Tập đoàn quân số 2, Tập đoàn quân số 6 và các đơn vị khác – đều là những đơn vị tinh nhuệ và lớn nhất của Moscow – đã không xuất hiện trên tiền tuyến trong vài tháng. Đây là điều khiến Bộ Tổng tham mưu Ukraine lo sợ nhất và không biết họ sẽ bất ngờ xuất hiện khi nào và từ hướng nào.
Nguồn tin tình báo Ukraine còn cung cấp thông tin thậm chí còn tệ hơn, đó là lực lượng công binh đối phương đã bắt đầu rà phá các bãi mìn ở tỉnh Kharkov và tỉnh Sumy ở miền bắc Ukraine, giáp giới với biên giới Nga. Rất có thể, lực lượng Moscow dường như sẽ mở chiến dịch tổng tấn công theo hướng này.
Nhiều nguồn tin cho rằng, sắp tới Moscow có thể sẽ phát động một chiến dịch tấn công quy mô lớn, sớm nhất vào tháng 5 và muộn nhất là vào tháng 6, để giành được điểm quyết định cuối cùng. Để có thể hạ gục Ukraine, họ phải giải quyết được ba thành phố lớn ở bờ đông sông Dnieper đó là Dnipropetrovsk, Kharkov và Zaporizhia.
Hiện tất cả các tuyến phòng thủ đối phương thực chất là các tuyến phòng thủ vệ tinh, bao quanh ba thành phố lớn này. Nhưng trong bối cảnh hiện nay, quân đội Nga đang rơi vào thế bế tắc do về cơ bản, tập đoàn quân cơ giới hóa quy mô lớn không thể thực hiện thành công một chiến dịch tấn công có chiều sâu vào lãnh thổ Ukraine.
Nếu họ có thể tập trung một tập đoàn quân và tiến hành chiến thuật tiến công cơ động quy mô lớn, thì có thể nhanh chóng tiến thẳng vào mục tiêu. Trên thực tế, lực lượng Moscow không cần thiết phải tấn công các ngôi làng và thị trấn nhỏ, vì khi các thành phố lớn bị chiếm, các khu vực này tự nhiên tan rã.
Tuy nhiên, lực lượng mặt đất Nga không thể tham gia chiến tranh cơ động ở khu vực Donbass và khu vực phía bắc Zaporizhia mà họ chỉ có thể sử dụng chiến thuật “tách lá cải bắp”, khi tận dụng lợi thế hỏa lực, gặm nhấm từng boong-ke, chiến hào và tiến lên từng mét một.
Theo các nhà phân tích, nếu Moscow muốn giành thắng lợi nhanh chóng và giành được thắng lợi mang tính quyết định càng sớm càng tốt, thì họ phải quay trở lại với chiến thuật sử dụng lực lượng cơ giới hóa quy mô lớn, để tác chiến cơ động và tiến hành lối đánh bao vây từ hai cánh. Chỉ khi đó lực lượng Kiev mới có thể bị loại bỏ với số lượng lớn.
Đối với quân đội Nga, nếu muốn kiểm soát được vùng Donbass thì phải hạ được Kharkov. Để giành được toàn bộ vùng Zaporizhia, họ phải đánh sập thành phố cùng tên.
Nhưng muốn giành được hai vùng lãnh thổ lớn trên thì Moscow phải kiểm soát được khu vực Donbass – hiện còn 1/2 vùng Donetsk vẫn do Kiev kiểm soát. Đây cũng là chiến trường trọng điểm với cả hai bên.
Theo giới quan sát, hiện nay lực lượng Moscow rất khó phát triển từ hướng Donbass, vì nếu mở hướng tiến công chiến dịch lớn ở đây, đồng nghĩa với tổn thất và thương vong rất cao. Và bây giờ, có vẻ như họ sắp thay đổi chiến thuật.
<
Binh sĩ Ukraine chiến đấu tại mặt trận Avdiivka (Ảnh: AFP).
Điều khiến Ukraine lo sợ sắp xảy ra
Bây giờ có vẻ như điều Ukraine lo sợ sẽ đến. Quân đội Nga có thể sẽ chuyển hướng tấn công và bỏ qua khu vực Donbass, nơi có pháo đài dày đặc mà di chuyển lên mặt trận phía bắc ở Sumy và Kharkov, nơi đối phương có lực lượng phòng thủ tương đối yếu. Sau đó vu hồi vào phía sau Donbass, tấn công từ cả phía trước và phía sau, đồng thời bao vây nhóm quân chủ lực Ukraine ở Donbass.
Cũng chỉ có giành được Sumy và Kharkov, thì pháo binh, UAV tự sát Ukraine và lực lượng cực hữu người Nga – được Ukraine hậu thuẫn – mới không thể tiếp tục tiến hành tập kích vào các vùng lãnh thổ Nga từ khu vực trên.
Giờ đây, Bộ Quốc phòng Nga có thể sử dụng nhiều nhóm lực lượng chính như Tập đoàn quân xe tăng cận vệ số 1 để tiến hành các hoạt động ở mặt trận phía bắc, đẩy tiền tuyến ra xa biên giới và tạo “vùng đệm an toàn chiến lược” cùng lợi thế cho đàm phán.
Ukraine là quốc gia có ít rào cản địa lý để có thể phòng thủ hiệu quả, do địa hình ở phía đông sông Dnieper chủ yếu là đồng bằng và bình nguyên bằng phẳng. Vì vậy, từ góc độ quân sự thuần túy, Moscow có thể bỏ qua các khu vực kiên cố, tập trung lực lượng vào các khu vực yếu kém.
Trong chiến dịch lớn, Moscow có thể sẽ lấy Kiev làm mục tiêu cuối cùng, tấn công riêng lẻ, nhanh chóng chia cắt lực lượng đối phương và tiến hành một cuộc tấn công quy mô lớn và sâu rộng, buộc chính quyền Ukraine phải đầu hàng.
Trong trường hợp Moscow chỉ giành được Kharkov, Ukraine sẽ hoàn toàn bị phi công nghiệp hóa và trở thành một nước nông nghiệp bởi đây là vùng lõi công nghiệp của Ukraine.
Nhưng họ có dễ chiến đấu như vậy không? Câu trả lời là không hề dễ dàng, khi vệ tinh Mỹ đang theo dõi quân Nga hàng ngày. Đặc biệt là gói viện trợ 61 tỷ USD của Mỹ vừa ký, sẽ giúp Ukraine tiếp tục có thêm năng lượng để chiến đấu.
Ngoài ra Vương quốc Anh vừa công bố thêm 500 triệu bảng viện trợ quân sự, bao gồm 160 xe chống mìn Husky, 162 xe bọc thép và 78 xe địa hình, cùng với 1.600 tên lửa phòng không, tên lửa chống tăng, tên lửa hành trình Storm Shadow, 4 triệu viên đạn các loại, 60 tàu đổ bộ cao tốc… Đức sẽ cung cấp thêm một lô xe chống mìn và chống phục kích vào tháng 5 năm nay.
Ukraine đang đàm phán với châu Âu và Mỹ để nhận thêm 7 tiểu đoàn tên lửa Patriot đã qua sử dụng, tăng cường khả năng phòng không trên tiền tuyến, nhằm ngăn chặn các cuộc tấn công bằng bom dẫn đường từ máy bay chiến đấu Su-34 của không quân chiến thuật Nga.
Nguồn tin từ kênh Pronews của Hy Lạp cho biết, Athen hy vọng rằng, Washington sẽ cung cấp một số khoản bồi thường tài chính và đảm bảo Thổ Nhĩ Kỳ không tấn công Hy Lạp. Sau đó, nước này có thể cung cấp cho Ukraine 1 hoặc 2 tiểu đoàn tên lửa phòng không PAC-3 Patriot.
Nguồn tin Lầu Năm Góc cho biết, Mỹ đang chuẩn bị chuyển lô hàng đầu tiên trong gói viện trợ 61 tỷ USD, bao gồm đạn pháo, tên lửa chống tăng, hệ thống phòng không, pháo binh, xe chiến đấu bộ binh M2 Bradley, xe vận tải bọc thép M-113 và xe quân sự Humvee.
Tuy nhiên, hiện nay, quân đội Nga đã chiếm thế chủ động trên chiến trường và khả năng tấn công mục tiêu trong đô thị và mục tiêu được bảo vệ kiên cố của họ đã tăng lên rất nhiều, sau khi không quân chiến thuật Nga sử dụng quy mô lớn bom lượn dẫn đường, cải tiến từ bom thường.
Ngoài ra chiến thuật tấn công của quân đội Nga vào các trận địa Ukraine bố trí trên các thảo nguyên cũng đã được cải thiện rất nhiều.
Vấn đề khó khăn nhất của quân đội Nga lúc này là khả năng đối phó với máy bay không người lái FPV của quân đội Ukraine quá kém. Điều này phụ thuộc vào việc quân đội Nga sẽ bù đắp thiếu sót này vào lúc nào.
Mùa hè 2024 được dự đoán ngược lại với mùa hè năm 2023, khi Nga sẽ là bên tấn công và Ukraine phòng thủ.
