Cây rau dớn không chỉ là loại thực phẩm được sử dụng để chế biến thành những món ăn hàng ngày mà còn là dược liệu rất tốt cho sức khoẻ. Dưới đây là những tác dụng tuyệt vời của cây rau dớn đối với sức khoẻ.
Đặc điểm của cây rau dớn
Cây rau dớn là loại cây thân mềm thuộc họ dương xỉ có nguồn gốc từ châu Á, hiện bắt đầu thấy xuất hiện ở một số nước Bắc Mỹ, Châu Đại Dương và Châu Phi.
Cây rau dớn mọc chủ yếu ở các khu rừng nhiệt đới và cận nhiệt đới, có thể sống rải rác ở vùng sườn núi, bờ biển hoặc miệng núi lửa. Ở Việt Nam, cây rau dớn chủ yếu mọc ở các tỉnh miền núi như Cao Bằng, Lai Châu, Hà Giang, Lào Cai.
Cây rau dớn hay bị nhầm lẫn với cây dương xỉ nên bạn cần phân biệt rõ hai loại cây này để không sử dụng nhầm.
Các lá của rau dớn mọc so le với nhiều lá chét bên trong với 12 – 16 cặp mọc cách và lên dần; thường thì lá chét trên sẽ không có cuống còn lá chét dưới sẽ có cuống. Còn ở phần gân phụ mặt sau của lá có một ổ túi bào tử hình tròn, nhỏ, xếp đều trên gân. Ổ túi bào tử này hình bầu dục, mào hẹp, màu vàng sáng.
Nhìn bề ngoài rau dớn hơi giống cây dương xỉ nên nhiều người nhầm lẫn. Rau có cành dài, các lá nhỏ xòe xung quanh giống như tán ô. Phần đầu lá cong giống như móc câu với các lá non vươn thẳng còn phần đầu lá lại uốn cong như vòi voi.
Cây rau dớn không chỉ được dùng trong bữa ăn hàng ngày mà còn được sử dụng để chữa bệnh. Cây rau dớn dùng tươi hay phơi khô đều được.
Tác dụng của cây rau dớn với sức khoẻ
Bài viết trên website Bệnh viện Đa khoa Medlatec có sự tham vấn y khoa của BSCKI. Vũ Thanh Tuấn cho biết, rau dớn không chỉ là loại thực phẩm được yêu thích với sự đa dạng trong chế biến món ăn mà còn là dược liệu tự nhiên đáng quý.
Theo quan niệm của y học cổ truyền
Y học cổ truyền quan niệm rau dớn tính mát, nhiều công năng:
– Nước sắc từ lá cây rau dớn là loại thuốc bổ sau sinh cho phụ nữ.
– Nước sắc từ lá non, thân và rễ rau dớn có thể chữa ho, nhất là ho ra máu.
– Phần lá cây có thể chữa đau nhức đầu, sốt, làm lành vết thương, trị các bệnh nhiễm trùng da, trị tiêu chảy, trị kiết lỵ.
Theo quan niệm của y học hiện đại
Một số nghiên cứu tìm thấy trong cây rau dớn các đặc điểm:
– Kháng khuẩn
Nghiên cứu về chiết xuất ethanol chứa trong 19 loại rau truyền thống được thực hiện ở Malaysia, trong đó rau dớn cho thấy rằng loại cây này có hoạt tính kháng khuẩn.
Ngoài ra, chiết xuất DE trong nước và cồn còn tìm thấy ở rau dớn hoạt tính chống lại vi khuẩn gây bệnh ở thực vật và người như Salmonella a Arizonae, E. coli, Staph aureus.
– Chống oxy hóa
Rau dớn chứa hàm lượng flavonoid khoảng 19,974 mg QE /g sấy khô, có khả năng chống oxy hóa với mức ức chế khoảng 24.590%.
– Chống nấm
Chiết xuất methanolic thu được từ lá và thân của cây rau dớn có khả năng kháng nấm rộng. Không những thế, chiết xuất chloroform từ loại rau này còn có hoạt tính kháng tất cả loại nấm có giá trị MIC dao động 0.02 – 2.50mg/ml.
– Tẩy giun
Phần thân và rễ của rau dớn chứa chất chiết xuất từ ete có thể tẩy giun sán.
– Giảm đau
Lá cây rau dớn chứa Sterol và Flavonoid. Nghiên cứu về hoạt tính giảm đau được thực hiện thông qua việc dùng axit axetic gây ra sự quằn quại ở chuột. Chiết xuất dạng nước cho thấy khả năng giảm đau mạnh mẽ ở các mô hình đau ngoại vi và viêm trung ương. Từ đó có thể thấy được khả năng giảm đau của rau dớn là do sự có mặt của hai loại hoạt chất này.
Một nghiên cứu khác được thực hiện để đánh giá hoạt động giảm đau từ flavonoid bán tinh khiết trên chiết xuất D. esculentum ethanolic qua phương pháp quằn quại gây ra axit axetic từ chuột bạch tạng ở Thụy Sĩ. Kết quả thu được là khi tăng liều lượng lên thì hoạt động giảm đau cũng tăng lên.
– Chống tiểu đường
Nghiên cứu về hoạt động ức chế glucosidase được thực hiện từ năm loại dương xỉ ăn được trong đó có cây rau dớn cho thấy, khả năng của loại rau này mạnh hơn. Ngoài ra, rau dớn còn có độc tính tế bào tùy thuộc trên liều lượng với tế bào K562.
– Chống viêm và bảo vệ gan
Đánh giá hoạt động bảo vệ gan và chống viêm của rau dớn, đã có nghiên cứu cho thấy hoạt tính bảo vệ gan tác dụng ức chế độc tính tại gan do CCl4. Ngoài ra, chiết xuất metanol còn cho thấy khả năng ức chế cao nhất với lipoxygenase và cyclooxygenase-2 ở nồng độ 1000 µg.
Trên đây là những tác dụng của cây rau dớn đối với sức khoẻ. Đừng bỏ qua loại rau tự nhiên nhưng tuyệt vời này nhé.
