“Người dân của nước cộng hòa Lugansk, chứ không phải ai khác, nên xác định sự cần thiết của một cuộc trưng cầu dân ý (về việc sáp nhập vào Nga) và thời điểm có thể tổ chức cuộc trưng cầu dân ý đó. Đây là quyết định của một quốc gia có chủ quyền, có thể được đưa ra trong tương lai gần”, Chủ tịch Ủy ban Các vấn đề Quốc tế của Duma Quốc gia (Hạ viện) Nga phát biểu sau chuyến thăm nước Cộng hòa Nhân dân Lugansk (LPR) tự xưng ở Đông Ukraine hôm 9/7.

“Khi nào thì có thể tổ chức trưng cầu dân ý? Theo quan điểm cá nhân của tôi, nếu các khu vực khác đã được giải phóng muốn tổ chức trưng cầu dân ý về tương lai lãnh thổ của họ, nền cộng hòa của họ, thì sẽ rất hợp lý nếu làm họ điều này cùng nhau”, ông Slutsky nói thêm.

Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergey Shoigu ngày 3/7 thông báo với Tổng thống Nga Vladimir Putin rằng tỉnh Lugansk ở miền Đông Ukraine đã được giải phóng. Quân đội Ukraine cũng xác nhận đã rút lực lượng khỏi thành phố chiến lược Lysychansk, đồng nghĩa với Nga kiểm soát gần như hoàn toàn tỉnh Lugansk.

Người đứng đầu LPR Leonid Pasechnik cho biết nước cộng hòa tự xưng này có thể tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý về việc sáp nhập vào Nga. Người đứng đầu Cộng hòa Nhân dân Donetsk tự xưng, Denis Pushilin, cũng tuyên bố có thể cân nhắc việc sáp nhập vào Nga.

“Tôi nghĩ rằng trong tương lai gần, một cuộc trưng cầu dân ý sẽ được tổ chức trên lãnh thổ của nước Cộng hòa Nhân dân Lugansk, nơi người dân sẽ thực hiện quyền theo hiến pháp và bày tỏ quan điểm về việc gia nhập Liên bang Nga”, ông Pasechnik tuyên bố.

Nga hồi tháng 2 đã công nhận độc lập của 2 vùng lãnh thổ ly khai Donetsk và Lugansk ở Donbass, Đông Ukraine. Ngay sau đó, Moscow bắt đầu triển khai chiến dịch quân sự ở Ukraine nhằm mục đích phi quân sự hóa Ukraine và bảo vệ người dân ở Đông Ukraine.

Trước đó, Nga sáp nhập bán đảo Crimea vào tháng 3/2014, sau khi giới chức ở khu vực này tiến hành một cuộc trưng cầu dân ý. Kết quả cho thấy 96% cử tri Crimea ủng hộ sáp nhập. Tuy vậy, phương Tây không công nhận kết quả này và áp lệnh trừng phạt Nga vì cho rằng quyết định sáp nhập Crimea là bất hợp pháp.

Ông Slutsky hôm 1/6 cho biết 4 khu vực ở Ukraine gồm Donetsk, Lugansk, Kherson và Zaporizhzhia có thể tổ chức trưng cầu dân ý vào mùa hè này để quyết định việc có sáp nhập vào Nga hay không.

Theo người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov, người dân ở các khu vực như Kherson, Zaporizhzhia và Donbass (gồm Donetsk và Lugansk) phải tự quyết định tương lai của mình và Moscow không nghi ngờ gì về việc họ sẽ đưa ra “quyết định tốt nhất”.

Giới chức Ukraine cảnh báo các cuộc trưng cầu dân ý để sáp nhập vào Nga sẽ không có cơ sở pháp lý và đối mặt với phản ứng mạnh mẽ từ cộng đồng quốc tế. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tuyên bố Nga sẽ phải hứng chịu lệnh trừng phạt nặng nề nếu tiến hành sáp nhập các khu vực của Ukraine.